„Targowiska, jarmarki, festyny – przykłady dobrych praktyk w Alzacji”- Wizyta studyjna we Francji„Targowiska, jarmarki, festyny – przykłady dobrych praktyk w Alzacji”- Wizyta studyjna we Francji
W dniach 27 września – 1 października 2013 r. przedstawiciele LGD i instytucji zaangażowanych w rozwój obszarów wiejskich mieli okazje uczestniczyć w wizycie studyjnej do Francji pn.: „Targowiska, jarmarki, festyny – przykłady dobrych praktyk w Alzacji”.
Głównym celem wizyty studyjnej było poznanie sposobów promocji lokalnych produktów i ich prezentacji oraz poznanie sposobów na rozwój małych miasteczek położonych w Alzacji.
Alzacja, region Francji, do którego udali się przedstawiciele województwa kujawsko-pomorskiego, jest regionem turystycznym, a także jednym z najbardziej dynamicznych i najbogatszych regionów Francji. Wina i winnice Alzacji są jednymi ze skarbów, które Francuzi wykorzystali tworząc tzw. „Drogę Win”. Na „winnym szlaku” położone są malownicze miasteczka, z których roztaczają się widoki na pola porośnięte winoroślami. Francuskie miasta rywalizują o dwa tytuły: o miano najpiękniejszego, najbardziej urokliwego miasteczka Francji oraz najbardziej ukwieconego miasta. Laureaci tytułów mają prawo do oznaczenia miasta specjalną tablicą informacyjną.
Jednym ze sposobów promocji produktów wytwarzanych przez francuskich rolników jest organizacja regionalnych festynów, które przyciągają zagranicznych turystów oraz mieszkańców dużych miast. Imprezy odbywają się przez cały rok. W Eguisheim – uznanym za najbardziej urokliwe miasteczko Francji w 2013r., są to różne jarmarki związane ze świętami np. Bożego Narodzenia i Wielkanocy oraz imprezy promujące lokalne produkty. Na szczególną uwagę zasługuje impreza pn. „Święto Winobrania” organizowana pod koniec sierpnia, która przyciąga około 12 tysięcy osób. Wstęp na tę imprezę jest płatny: w sobotę 9 euro, a w niedzielę 3 euro za osobę. W ramach tej opłaty uczestnicy mogą np. skorzystać z degustacji win. Święto odbywa się podczas dwóch kolejnych weekendów. Wszystkie imprezy wpisane są w kalendarz z dużym wyprzedzeniem tak, aby potencjalni turyści mogli zaplanować sobie wyjazdy. Koordynacją zajmuje się Urząd Turystyki, zatrudniający 10 osób, który między innymi prowadzi stronę z kalendarzem imprez oraz z miejscami noclegowymi w gospodarstwach agroturystycznych. Kwaterodawcy wpłacają niewielką kwotę na konto urzędu i w ten tani sposób promują swoją działalność. Większość kosztów organizacji imprez jest dofinansowana przez Stowarzyszenie Kupców. W małym Eguisheim, w którym mieszka 1,7 tys. mieszkańców, działają 33 stowarzyszenia, które corocznie otrzymują niewielskie dotacje z budżetu miasta (w jednakowej wysokości dla każdego). Organizowane imprezy więc okazją powiększenia budżetów stowarzyszeń poprzez sprzedaż rękodzieła, posiłków, lokalnych produktów. W miasteczku szeroko rozwinął się ruch wolontariatu. Wszystkich informacji na temat działalności stowarzyszeń w Eguisheim, organizacji festynów i jarmarków oraz sposobów promocji miasta udzielił przewodniczący Rady Miasta Eguisheim i jednocześnie aktywny działacz stowarzyszenia, zajmującego się dwoma bocianimi gniazdami w miasteczku. Poinformował on także, że od czerwca, kiedy miasteczko uzyskało tytuł najpiękniejszego we Francji, nastąpiło zwiększenie ruchu turystycznego o ponad 400%
Podczas wizyty studyjnej uczestnicy mogli poznać dwie imprezy: Święto młodego wina w Eguisheim oraz Święto alzackiej kapusty w Krautergersheim. Podczas Święta młodego wina odbywającego się w jednym z miasteczek położonych na Szlaku Win Alzacji wystawiali się głównie lokalni producenci tego trunku. Za niewielką kwotę można było zdegustować młode wino, które niejednego wprowadziło w dobry nastrój. Imprezie towarzyszył zespół muzyczny, przygrywający kupującym, sprzedającym i degustującym. Do wina świetnie nadawała się regionalna tarta lambese przyrządzana i wypiekana na miejscu.
Alzacja jest francuskim zagłębiem kiszonej kapusty. Produkuje się tu 50 tysięcy ton kiszonej kapusty, co zaspokaja w 65% zapotrzebowanie na kiszoną kapustę we Francji. W celu uatrakcyjnienia turystycznego obszarów wiejskich, na których produkuje się kapustę, Urząd Turystyki w Obernai wyznaczył ”Kapuściany szlak”. Na jego trasie znajdują się kiszarnie kapusty, których właściciele chętnie oprowadzają i opowiadają o swoim zakładzie, pokazując maszyny, sprzęt i urządzenia. Można trafić do sklepików z lokalną żywnością, restauracji i gospód oferujących np. „Alzacki garnek” z kapustą w roli głównej. Stąd też kolejną imprezą, o dużym rozmachu było Święto Kapusty Alzackiej, odbywające się w jednym z miasteczek położonych na szlaku. Podczas wizyty udało się zorganizować spotkanie z jednym z właścicieli kiszarni. Przetwarza on 500 ton kapusty rocznie, a zakład ma z tego tytułu obrót ok. 300 tys. euro. Oprócz kapusty produkuje też korniszony. Firma swoje wyroby sprzedaje do restauracji, hoteli, supermarketów i sklepów detalicznych. Podczas produkcji kapusty powstaje odpad w postaci soku, który dostarczany jest do biogazowni, wytwarzającej bioenergię. Producent kapusty płaci za odbiór soku oraz dodatkowo, podatek środowiskowy.
Kapusta alzacka jest produktem z europejskim oznaczeniem geograficznym. Mianem alzackiej kapusty określana jest kapusta bardzo cieniutko pocięta, w której 50% masy stanowią wiórki o długości 15 cm. Podczas kiszenia takiej kapusty zachodzi proces fermentacji, który odbywa się w sposób naturalny, bez przerywania i bez wzbudzania z zewnątrz (np. przez podgrzanie powietrza). Do kiszenia kapusty jedyną przyprawą jest sól. Zbioru surowca dokonuje się od czerwca (kapusta o wadze min. 1,5kg) do połowy listopada (kapusta o wadze 10 kg). Kapustę na polach nawozi się nawozami naturalnymi z domieszką azotu. Wykorzystuje się też liście pochodzące z odpadu przy produkcji kapusty. Do sadzenia dobiera się odmianę kapusty zależną od rodzaju gleby, na podstawie badania gleby. Producenci kapusty otrzymują jedynie dopłaty bezpośrednie do upraw.
Podczas jednego z weekendów września coroczne odbywa się Święto Kapusty Alzackiej. Podczas tego święta na ulicach Krautergersheim, położonych wokół rynku, wystawiają się liczni producenci lokalnych wyrobów, twórcy ludowi i rzemieślnicy. W tym czasie odbywają się degustacje, pokazy cięcia i kiszenia kapusty oraz wystawy starych maszyn rolniczych. Na obrzeżach miasta wystawiany jest ogromny namiot, w którym ustawia się stoły i ławki dla 1500 osób, degustujących tradycyjny alzacki bigos. Każdy, kto chce wejść do namiotu, zejść tradycyjna potrawę, wypić kufel piwa oraz posłuchać lokalnych zespołów muzycznych i zatańczyć przy ich muzyce, musi wykupić talon wstępu. Tuż przed godziną 15.00, o której odbywa się główna atrakcja imprezy – przemarsz korowodu, orkiestra kończy grać, goście są wypraszani i wszyscy gromadzą się wzdłuż ulic, którymi ma przejść orszak paradny. W orszaku kolejne „Kapuściane familie” przedstawiają wszystko, co może kojarzyć się z ich pracą, a więc maszyny rolnicze, sprzęt wykorzystywany przy produkcji kapusty, przy jej kiszeniu, platformy, na których pokazuje się jak wygląda np. sadzenie kapusty, jak wyglądały dawniej ubrania robocze i świąteczne oraz zwierzęta gospodarskie. Wszystkiemu towarzyszą orkiestry, a na głowy widzów od czasu do czasu spadają wióry świeżo ściętej kapusty, a czasem także garść kapusty kiszonej.
Uczestnicy wizyty mogli poznać małe targowisko w Kaysersberg, gdzie co poniedziałek lokalni wytwórcy sprzedają swoje wyroby tj. sery, wędliny i kiełbasy. Na rynku swoje produkty wystawiali także producenci świeżych owoców i warzyw oraz ogrodnicy oferujący sadzonki najróżniejszych kwiatów, krzewów i winorośli. Swoje kolorowe kompozycje z suszonych kwiatów układał ich wytwórca, a zapach ciepłych dań sprzedawanych w „kuchniach na kółkach” unosił się wśród kupujących.
